De jaren 1926 -1942
Inwonend:
Jan de Vries en gezin 1928 - 1931. Conciërge.
Willem Wever en vrouw 1932 - 1934. Conciërge.
Woltman en rechtzaak
Veendammer Hypotheekbank.
Eigenaren: N. V. "Centrale Bank" gevestigd te Veendam 1926 - 1928. N. V. Bouw- en Handelmaatschappij "Alvana" gevestigd te Amsterdam 1928 - 1933.
N.V. "de Nederlandsche Spaarbank" gevestigd te Groningen, kantoorhoudend te Schiedam 1933 - 1942. Johannes Pieter Hendrik Woltman 1942.
Woltman jr. staande derde van links.
Voetbalvereniging V.V. Veendam, eerste elftal.
April 1921
Woltman jr.
01 04 1932
Vader Jan Jacob Woltman
rechtbanktekening door Jo Spier.
De Locomotief
12 07 1928
Het verhaal begint in Veendam met Jan Jacob Woltman.
Jan Jacob Woltman (Jan) (Veendam, 12 maart 1876 - Leiden, wonende te Rijswijk, 8 februari 1939, 62 jr.)
Zoon van Johannes Woltman (1839 - 1906) , achtereenvolgens koopman, kruidenier en zaakwaarnemer, en Arendina Atzema (1834 - 1922).
Trouwde
1) Veendam, 12 maart 1901, met
Marchina Niessina Vos (Veendam, 8 mei 1878 - 20 februari 1906, 27 jr.)
Jan Jacob had als beroep boekhouder.
Twee kinderen:
- Arendine Hillechine (Veendam, 21 juli 1901)
- Johannes Pieter Hendrik (Johan) (Veendam, 22 januari 1903)
2) Warffum, 22 oktober 1912, met
Anje Wiersum (Uithuizen, 05 10 1868 - Haren, 05 04 1934, 65 jr.)
Zij was weduwe van Nicolaas Willemsen. Jan Jacob had als beroep adjunctdirecteur.
Het huwelijk bleek al snel een vergissing.
Echtscheiding 21 november 1913
3) Loosdrecht, 10 augustus 1921, met
Reijertje van Zijtveld (Loosdrecht, ca.1884)
Jan was nu 45 jaar en bankdirecteur. Reijertje was 37.
Twee kinderen:
- Cathariena (Veendam, 24 mei 1922). Cathariena is geen spelfout.
- Hendrik (Hilversum, 1 augustus 1927).
Echtscheiding 27 juni 1934.
Arendine Hillechine Woltman zat in 1915 in de eerste klas van de H.B.S. en ging in september 1919 naar de Nieuwe Huishoudschool op de Gabriël Metsustraat 8 in Amsterdam. Ze woonde in het bijbehorende internaat. December 1920 was ze klaar met deze opleiding. 13 april 1928, ze was nu 27 jaar, vertrok ze van Hilversum, waar ze woonde bij haar vader en zijn nieuwe gezin. naar het Prinsengrachtziekenhuis in Amsterdam. Ze werd ingeschreven als verpleegster en woonde intern. Na het faillissement van de Veendammer Hypotheekbank en de veroordeling van vader en broer was dit voor haar waarschijnlijk de beste oplossing. In 1934 volgde ze een opleiding tot kraamverpleegster op de Rijkskweekschool voor vroedvrouwen, Camperstraat 17, ook in Amsterdam. Ze is nooit getrouwd.
Cathariena Woltman trouwde St. Jacobiparochie, juli 1961, met de weduwnaar Jacob van der Wal. Hij was tuinarchitect. Helaas stierf hij al negen jaar na hun huwelijk.
Van Hendrik Woltman is niets bekend.
Veendam
Veendam was een kleine stad, iedereen zal elkaar gekend hebben. Er was maar één winkelstraat, de Kerkstraat. Hier woonde Jan Jacob in 1890 met zijn oudere broer en twee oudere zusters. Vader was toen kruidenier en verdiende blijkbaar genoeg om zijn zoons een goede opleiding te geven. Broer Arend werd laborant en Jan Jacob begon zijn carrière als boekhouder bij de Nederlandsche Hypotheekbank.
Deze bank was opgericht in 1890 als Veendammer Hypotheekbank, maar al vrij snel werd de naam veranderd in Nederlandsche Hypotheekbank. Al die jaren was de Nederlandsche Hypotheekbank gevestigd aan het Beneden-Oosterdiep.
Nederlandsche Hypotheekbank met interieur.
Zo zal het interieur van de Veendammer Hypotheekbank
er ook uitgezien kunnen hebben.
Beneden-Oosterdiep
P.B. Kramer 1913
De Nederlandsche hypotheek bank.
Helemaal links de tuin van Sociëteit Veenlust.
1910
Veendam in 1927.
Het stadje had veel mooie plantsoenen, een hertenkamp en de prachtige tuinen van sociëteit 'Veenlust'. Woltman zal als bankdirecteur zeker lid geweest zijn.
Zoals je op de kaart ziet lag het midden in het centrum en grensde aan het Oosterdiep. De tuin met vijvers was vrij toegankelijk.
Zwembad en voetbalveld. Het gebouw heeft vòòr badhokjes en achter de tribune van het voetbalveld
1920
Sociëteit Veenlust
1912
Sociëteit Veenlust
Biljartzaal
ca. 1912
1901, 12 maart
Huwelijk te Veendam van Jan Jacob Woltman en Marchina Niessina Vos. Jan was 25 jaar en Marchina 22. Als beroep had Jan boekhouder. Zijn vader was zaakwaarnemer. De vader van Marchina was overleden, haar moeder was koopvrouw.
Huwelijksakte
1901, 21 juli
Geboorte dochter Arendine Hillechine. Het huwelijk was dus een 'moetje'. Ze woonden aan het Oosterdiep.
1903, 22 januari
Geboorte zoon Johannes Pieter Hendrik. Het gezin woonde nu aan het Westerdiep.
De tuin
1912
September 1905
De Veendammer Hypotheekbank werd opgericht in september 1905. De oprichtingsakte passeerde begin december. Directeur was mr. F.J. Tjabbes en adjunct-directeur J. Woltman jr. Commissaris van het eerste uur was Balster Hendrik Meiborg. We zullen nog van hem horen. Het vinden van een goed kantoorgebouw bleek ingewikkeld. De heren konden geen geschikt terrein kopen en voorlopig werden de zaken gedaan vanuit het huis van de wed. mevr. de Vlieg aan het Westerdiep.
Winschoter courant
19 09 1905
Het nieuws van den dag
20 09 1905
Alle commissarissen,
De Telegraaf
08 12 1905
1906, 20 februari
Op deze dag overleed Marchina Niessina Vos, slechts 27 jaar oud. Het gezin woonde nog steeds aan het Westerdiep. De kinderen waren peutertjes, vier jaar en net drie. Geen vier maanden later, in juni 1906, overleed ook de vader van Jan. Er zat weinig anders op dan zich vol op zijn werk te storten.
De eerste advertenties van de Veendammer Hypotheekbank.
Winschoter courant
26 05 1906
Boven de Nederlandsche Hypotheekbank en onder de Veendammer.
Nieuwe Veendammer courant
27 08 1907
1909, februari
In februari 1909 verhuisde de Veendammer Hypotheekbank naar de Kerkstraat.
Nieuwe Veendammer courant
17 02 1909
De Veendammer Hypotheekbank. Deze foto's zijn allemaal van de Kerkstraat.
Het oude bankgebouw
richtig west.
1909
Het oude bankgebouw richting oost. Het buurhuis links is de oude pastorie.
ca.1910
Het oude bankgebouw
richting oost.
Eerste huis links.
ca. 1911
Het net vernieuwde pand versiert voor het bezoek
van H.M.Koningin Wilhelmina aan de Veenkoloniën in juli 1912
Vanwege het schattige meisje met bloemen. Misschien is het wel Arendina...
1912
Richting west.
Tweede huis van rechts.
ca. 1918
Het ging voorspoedig met de Veendammer Hypotheekbank. En ook met Jan.
1911
December 1911 werd een aanbesteding uitgeschreven voor het verbouwen van de Veendammer Hypotheekbank. De nieuwbouw was vòòr juli 1912 klaar.
Nieuwsblad van het Noorden 28 12 1911
1912, januari
Advertentie met achtergrondinformatie commissarissen.
Nieuwsblad van het Noorden 12 01 1912
1912, 10 oktober
De statuten van de bank werden gewijzigd. Er zouden nu twee directeuren zijn. Adjunct directeur Jan Woltman werd nu mededirecteur, naast mr. F.J. Tjabbes. Over Jan Frederik Tjabbes later meer.
Algemeen Handelsblad
21 10 1912
1912, 22 oktober
Huwelijk te Warffum met Anje Wiersum.
Jan was nu 36 jaar en Anje 44. Ze was weduwe van Nicolaas Willemsen. Ze had een zoon (1891), een dochter (1892), nog een dochter (1894) en nog een zoon (1895). Haar man, landbouwer en later grossier, was, net als Jan's vrouw, overleden in 1906. Uiteraard trokken zij en de kinderen allemaal in bij Jan en zijn twee kinderen in Veendam.
Huwelijksakte
1913
21 november 1913 werd de echtscheiding uitgesproken. Al op 7 juli 1913 was via een 'akte van betekeenis' de echtscheiding aangevraagd. Het was dus een zeer kort huwelijk.
1916
Vanaf september 1916 tot tot na het faillissement van De Veendammer Hypotheekbank, vermelde de Nederlandsche hypotheekbank dat zij als eerste was opgericht, niet te verwarren met de nieuwkomer uit 1905. De advertenties verschenen al die jaren wekelijks in alle bladen. Heel anders dan de Veendammer hypotheekbank, die, zeker na 1922, nauwelijks meer adverteerde.
Algemeen Handelsblad
01 09 1916
Dit werd de volledige nieuwe tekst:
'N.B.Deze bank niet te verwarren met de 15 jaar later eveneens
te Veendam opgerichte Veendammer Hypotheekbank,'
Algemeen Handelsblad
01 09 1916
1919
In het jaar 1919 besloot de Veendammer Credietbank dat het blijkbaar tijd was flink uit te breiden.
Er kwamen twee bijkantoren, in Amsterdam en Leeuwarden.
Algemeen Handelsblad
28 01 1919
19 april 1919 nam de Veendammer Hypotheekbank de Noord-Nederlandsche Hypotheekbank over. Deze bank, opgericht in 1916, die een goede reputatie had opgebouwd, was gevestigd op de Oude Ebbingestraat 38 te Groningen. De directeur en commissarissen werden vervangen door die van de Veendammer Hypotheekbank. In naam bleef de Noord-Nederlandsche Hypotheekbank zelfstandig bestaan. Er kwam nu ook een bijkantoor van de Veendammer hypotheekbank op de Oude Ebbingestraat.
Groninger dagblad
22 04 1919
Nieuwe Rotterdamsche
Courant 16 04 1920
Oude Ebbingestraat 38
Ca. 1919
5 mei 1919 werd te Veendam de Naamlooze Vennootschap Centrale Bank opgericht. Voorlopig werd er niets mee gedaan.
5 september 1919 ging dochter Arendine naar de Nieuwe Huishoudschool op de Gabriël Metsustraat 8 in Amsterdam. Ze woonde daar intern. Ze had in Veendam de HBS voor meisjes gedaan (twee klassen) en was net 18 jaar. In maart 1920 is ze ziek geworden en naar huis gegaan.
Nieuwe Huishoudschool
leerlingenregister.
De cijfers gingen van 1 tot 4,
waar 4 het hoogste was.
Nieuwe Huishoudschool
1913
Linksonder bouw van de school,
midden Concertgebouw, daarnaast de
Amsterdamsche IJsclub en rechts Stedelijk Museum.
1907
1920
Februari 1920 introduceerden de Veendammer-, samen met hun tweelingbank de Noord-Nederlandsche hypotheekbank, een nieuwe manier om pandbrieven te kunnen innen. Ons Noorden schreef: 'Inderdaad, een prachtbelegging, voor welke invoering het bestuur der beiden Banken, dat het initiatief in dezen nam, een woord van hulde niet mag worden onthouden!'.
Ons Noorden
16 02 1920
Het Vaderland
16 02 1920
Provinciale Overijsselsche
en Zwolsche courant
25 05 1920
Maart 1920 werd de Nederlandsche Middenstands Hypotheekbank overgenomen. Deze bank was in augustus 1917 opgericht. In oktober 1917 was er een open sollicitatie naar een directeur. Ook de Nederlandsche Middenstands Hypotheekbank hield vanaf nu kantoor op de O. Ebbingestraat 38.
Nieuwe provinciale
Groninger courant
04 03 1920
De nieuwe courant
28 08 1917
Algemeen Handelsblad
13 10 1917
De jaarcijfers van de Veendammer- en de Noord-Nederlandsche hypotheekbank over het jaar 1919 waren uitstekend.
Algemeen Handelsblad
10 04 1920
Algemeen Handelsblad
16 04 1920
Woltman en Tjabbes werden op hun beurt commissarissen van de Nederlandsche Spaarpandbriefbank te Amsterdam.
Limburger koerier
18 06 1920
Het ging zo goed dat in een advertentie de Nederlandsche hypotheekbank eenmalig werd teruggepakt door te schrijven 'Niet te verwarren met de 15 jaar VROEGER opgerichtte Nederlandsche Hypotheekbank'.
Leeuwarder courant
03 07 1920
1921
Volgens de verhoren van getuige J.P.G. Kok had hij voor het eerst zakelijk contact met De Veendammer Hypotheekbank in 1921. Pas in 1923 ontmoette hij Woltman sr. persoonlijk (Rechtbankzitting 16 06 1928). De zaken met de bank gingen in 1921 nog steeds zeer voorspoedig.
Leeuwarder courant
19 02 1921
Jaarverslagen
over 1920
Groninger dagblad
30 04 1921
Winschoter courant
07 05 1921
10 augustus 1921
Huwelijk te Loosdrecht met Reijertje van Zijtveld (Loosdrecht, ca.1884). Jan was nu 45 jaar, Reijertje was 37.
Huwelijksakte
Waarschijnlijk was dit het moment dat het gezin verhuisde naar de Hertenkamp 1. (Schoon)moeder Arendina Atzema woonde bij hen in.
Hertenkamp 1 waren eigenlijk 4 woningen met aangebouwde schuren, in 1916 ontworpen door architect J. Stuivinga.
De vier woningen
1917
Rechts de Ulo.
1925
De hertjes
1930
Vanaf de Ned. Herv. Kerk
1920
November 1921 werd de Nederlandsche Spaarbank te Groningen opgericht. (Nederlandsche staatscourant 10 11 1921) Het adres was wederom de
O. Ebbingestraat 38, Groningen.
1922
24 mei 1922 werd, aan de Hertenkampstraat, dochter Cathariena geboren. Twee boekhouders tekenden de aangifte mee.
Geboorte akte
De Noord-Ooster
27 05 1922
22 september 1922 overleed, aan de Hertenkampstraat, Arendina Atzema, 87 jaar oud.
De Noord-Ooster
23 09 1922
De bank(en) ging(en) nog steeds goed.
Jaarverslagen over 1921
Nieuwsblad van het Noorden 14 04 1922
Het Vaderland
19 04 1922
De banken van Wottman en Tjabbes (min de Centrale Bank).
Noord-Nederlandsche
hypotheekbank
Leeuwarder courant
15 05 1922
Nederlandsche Middenstandsbank
Nieuwsblad van het Noorden 17 08 1922
Nederlandsche Spaarbank
Nieuwe provonciale
Groninger courant
20 09 1922
Veendammer Hypotheekbankbank
Nieuwsblad van het Noorden 04 12 1922
De vele pandbrieven die in omloop waren werden soms verkocht, geveild met een inboedel, en 1 keer zelfs gestolen bij een inbraak.
Pandbrief
Veendammer Hypotheekbank
02 08 1922
De Noord-Ooster
08 07 1922
aangeboden
Nieuwsblad van het Noorden 01 11 1922
Diefstal
De Tijd
29 06 1923
Veiling. nr. VII en VIII.
Nieuwsblad van het Noorden 18 07 1924
Ondertussen had Woltman / de Veendammer hypotheekbank ook bouwplannen in Veendam. Dit kwam goed uit, want de gemeente had grootse uitbreidingsplannen en verkocht bouwterreinen. Woltman kocht als eerste het achterste gedeelte van de pastorietuin naast de Veendammer van de Ned. Herv. Gem. Daarna kocht hij van de gemeente het terrein naast de pastorietuin en grond aan de Burgemeester de Hoopstraat. Ook het huis en erf aan de aan de andere kant van de oude pastorie aan de Kerkstraat werden gekocht. Dit was allemaal naast en achter de Veendammer Hypotheekbank.
N.B. Commissaris Meiborg was tevens kerkvoogd van de Ned. Herv. Gem. en lid van de gemeenteraad.
De Noord-Ooster
14 09 1922
Gemeenteraad
De Noord-Ooster
24 10 1922
1923
Gezocht dienstbode.
De Noord-Ooster
06 01 1923
Nieuwjaarstoespraak
burgemeester over de
Uitbreiding.
Groninger dagblad
03 02 1923
De verkoop van het stuk grond naast de pastorie aan Woltman werd door de gemeente ingetrokken. Het werd nogal een kwestie, het ging om te late overtekening, maar uiteindelijk werd de koop in 1924 alsnog goedgekeurd.
Nieuwsblad van het Noorden 02 02 1923
Koop huis met erf en tuin
aan de Kerkstraat. Dit huis stond aan de andere kant van de oude pastorie.
De Noord-Ooster
28 04 1923
Nog een aankoop van grond naast pastorie.
De Noord-Ooster
05 05 1923
Koop grond
Burgemeester de Hoopstraat.
Nieuwe provonciale
Groninger courant
20 09 1922
De banken deden het nog steeds goed.
Algemene vergadering aandeelhouders
Winschoter courant
12 04 1923
Jaarverslagen over 1922
De Noord-Ooster
05 04 1923
Woltman had echter niet alleen grond in Veendam gekocht, maar ook een 'Riant gelegen villa met fraaien tuin' aan de Ubbo Emmiussingel 2 te Groningen. Eind november verhuisde het gezin Woltman. Misschien kon zijn vrouw niet aarden in Veendam, misschien omdat Woltman het hoog in de bol kreeg, misschien de invloed van J.P.G. Kok... Maar het was nogal een grote stap.
Ons Noorden
15 09 1923
Ubbo Emmiussingel 2
Groningen.
1929
Maar ook mr. F.J. Tjabbes blijkt eind 1923 met zijn gezin verhuisd van Veendam naar Groningen. Zij gingen wonen in een iets eenvoudiger huis, aan de Praediniussingel 29. De heren bankdirekteuren hadden op dit moment een Brennabor, open, zwart donkerblauw, 6 zitpl (Woltman) en een Adler
Limousine Landaulette, blauw, 6 zitpl. (Tjabbes) om comfortabel heen en weer naar het kantoor van de Veendammer Hypotheekbank te rijden.
Woltman ruilde zijn wagen in 1924 in voor een Studebaker. Deze laatste wagen was regelrecht uit door J.P.G kok opgerichtte Studebaker garage in Haarlem. NB Woltman kocht de auto's op eigen naam en adres, Tjabbes sinds 1919 op naam van de zaak (de Noord-Nederlandsche hypotheekbank).
Praediniussingel 29
Huis helemaal rechts.
Groningen.
1905
1924
Jaarverslagen
Nieuwsblad van het Noorden 28 02 1924
De Maasbode
24 02 1924
De tweelingbank
Nieuwsblad van het Noorden 01 03 1924
Dienstbode gevraagd. 'Wasch buitenhuis' was standaard in deze jaren.
De Noord-Ooster
01 04 1924
De garage van J.P.G. Kok
Haarlem's Dagblad
26 04 1924
De huizen- en grondhandel in Veendam
Over de Burgemeester
de Hoopstraat
Nieuwsblad van het Noorden 01 07 1924
Er gaat gebouwd worden.
Drie flinke burgerwoningen.
De Noord-Ooster
27 11 1924
Johan woltman richtte een Badmintonclub op. Het zou een levenslange passie van hem zijn
Nieuwsblad van het Noorden 18 09 1924